#Góc nhìn: Vòng xoáy của gọi vốn
Nhớ lại vào khoảng 3 năm về trước, một trong những lý do tôi chọn nghề làm quỹ vì tin rằng việc hỗ trợ vốn chắc chắn sẽ mang lại giá trị tích cực cho startup. Hiện tại, tôi nhìn nhận thấy mọi việc đều có 2 mặt, và việc founder nhận được vốn của quỹ cũng vậy. Bài blog này tôi muốn chia sẻ một thách thức của việc gọi vốn với các startup giai đoạn sớm - Làm xao lãng sự tập trung của founder vào việc quan trọng nhất.
Founder’s obsession - Ám ảnh của founder
Là một founder, điều gì ám ảnh bạn mỗi ngày?
Làm thế nào để giải quyết được cho tập khách hàng mục tiêu?
Xây dựng strong foundation trong startup (đội ngũ, sản phẩm, etc.)?
Nếu bạn có cùng những câu hỏi trên, tôi tin rằng chúng ta có cùng một điểm nhìn. Thực tế, nếu bạn đọc về những startup thực sự thành công trên thế giới, họ chuyển hoá sự ám ảnh này vào văn hoá của công ty, để mỗi cá nhân đều cùng hướng về một mục tiêu chung. Jeff Belzos, Founder của đế chế tỷ đô Amazon chia sẻ rằng: 'The Most Important Single Thing Is to Focus Obsessively on the Customer' (tạm dịch: Điều quan trọng nhất là tập trung một cách ám ảnh vào khách hàng).
Lệch hướng
Thế mà, trong một số trường hợp việc gọi được vốn từ quỹ đầu tư, một cách vô tình, đã chuyển dịch sự ám ảnh thành:
Làm thế nào để gọi được vốn?
Làm thế nào để làm đạt được những chỉ số mà nhà đầu tư muốn?
Bạn gọi được một vòng gọi vốn với định giá cao. Thoạt nhìn thì đây là một điều tốt, mọi người đều chúc mừng bạn, và nhân viên của bạn cũng vui mừng. Đằng sau, các founder cảm nhận không ít áp lực:
Áp lực làm thế để đạt được tăng trưởng như kì vọng
Áp lực để gọi vốn vòng sau với định giá cao hơn
Áp lực đáp ứng kì vọng của nhân viên về tăng trưởng của startup (không ít nhân tài chọn làm ở một công ty startup vì tin rằng định giá tăng, và cổ phần của họ cũng sẽ tăng giá trị)
Chính áp lực này mâu thuẫn với sự ám ảnh ban đầu của founder. Việc làm ra một sản phẩm mà tập khách hàng mục tiêu “yêu” và xây dựng được kênh phân phối hiệu quả sẽ tốn một lượng thời gian khó để ước lượng được. Chẳng hạn như không phải feature nào bạn tạo ra user đều sẽ “yêu”. Trong khi đa phần thời gian của startup thì hữu hạn (thường là 12-18 tháng).
Chính sự mâu thuẫn này cũng như áp lực từ nhà đầu tư dẫn đến những quyết định trong việc ưu tiên phải chạy số top-line. Tập trung nguồn lực cho việc bán hàng trong khi sản phẩm chưa chín, giảm giá để thu hút được nhiều khách hàng hơn (có thể dẫn đến việc thu hút sai tập khách hàng mục tiêu), etc. Và đó là lúc, sự “vô tình” bắt đầu, đánh cắp đi sự tập trung của founder vào việc quan trọng nhất.
Góc nhìn cá nhân
Không thể phủ nhận rằng, nếu bạn muốn xây dựng một high-growth startup và mang lại giá trị vượt ra khỏi chính bạn, đi gọi vốn đầu tư là một phương tiện phổ biến để đạt được điều đó. Những áp lực tôi kể trên, sẽ luôn tồn tại, và chỉ ngày càng lớn hơn khi startup gọi ngày càng nhiều vốn. Mặt khác, việc gọi vốn từ quỹ đầu tư vẫn sẽ đòn bẩy tốt nếu bạn sử dụng một cách phù hợp.
Tôi xin được chia sẻ những chiêm nghiệm cá nhân, mong rằng có thể giúp được founder tìm được cách sử dụng phù hợp khi startup ở giai đoạn sớm.
#1 Start Small với user là trọng tâm
Như đã chia sẻ ở bài viết trước, trước khi tập trung vào quy mô của tractions, hãy tập trung vào chất lượng của tractions. Việc tăng quy mô của tractions luôn đi kèm với chi phí biến đổi (variable cost), và khi sản phẩm chưa đủ chín, variable cost sẽ ngày càng đắt đỏ khi quy mô traction tăng (tôi xin phép được chia sẻ cụ thể hơn ở một bài viết khác). Việc xác định, liên tục theo dõi và cải thiện được những metrics đo lường được chất lượng của tractions là phần quan trọng.
#2 Gọi nhiều và định giá cao chưa chắc đã ngon
Luận điểm này có thể gây ra nhiều tranh cãi, tôi xin phép chia sẻ lý do đằng sau. Khi gọi được nhiều vốn với định giá cao, đồng ý rằng việc này cho bạn nhiều nguồn lực hơn trong việc phát triển và mở rộng. Mặt khác, startup trước khi đạt được Product-Market-Fit, sẽ trong giai đoạn thử nghiệm những giả thuyết cũng như chưa có hướng đi chắc chắn trong việc tăng trưởng. Thêm nữa, việc có nhiều nguồn lực đòi hỏi founder phải kỷ luật trong việc sử dụng nguồn vốn. Vì thế, chính định giá cao sẽ là gánh nặng cho startup khi đi gọi vốn vòng tiếp theo, làm thế nào để “hợp thức hoá” được cho việc tại sao nhà đầu tư đồng ý cho định giá cao ngất ngưỡng.
#3 [Bonus] Tìm được người đồng hành phù hợp
Nhà đầu tư cũng rất đa dạng về khẩu vị và hướng đi họ tin là phù hợp. Tìm được những người đồng hành phù hợp cũng giúp founder đỡ phải nặng đầu suy nghĩ trong mỗi cuộc hợp BOD cũng như nhận được nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ vào những lúc khó khăn.
Tôi đưa luận điểm này vào [Bonus] bởi vì không phải lúc nào cũng tìm được người phù hợp, hay đôi khi vị thế của bạn chưa đủ tốt để có thể tìm được bên phù hợp. Ngược lại, market timing là một yếu tố rất quan trọng, nên lỡ mất thì tiếc lắm.
Vì vậy, như tôi đã chia sẻ ở bài viết trước đây: Money is Money, nếu bạn tự tin vào năng lực của mình, timing của thị trường, và xem nhà đầu tư đòn bẩy cần thiết để bạn có thể đạt được những cột mốc quan trọng, giúp bạn có được nhiều lợi thế thương lượng và mở rộng được tập nhà đầu tư; thì bạn có thể bỏ quan luận điểm này.
Tóm lại, start small, ám ảnh với user, gọi một lượng vốn vừa phải với mực định giá hợp lý (tỷ lệ pha loãng không quá 20% mỗi round) và tìm được người đồng hành phù hợp ở giai đoạn sớm là những hướng đi mà tôi tin rằng sẽ có thể tận dụng nguồn vốn bên ngoài phù hợp cũng như không đánh mất đi sự ám ảnh vào điều thực sự quan trọng nhất.
Cảm ơn anh chị đã đọc bài blog hôm nay và mong rằng nó sẽ mang lại giá trị nào đó cho anh chị.
Let’s stay focused and keep pushing 🔥
Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).