#Chiêm nghiệm: Thực hành thói quen nghĩ cụ thể
Nghĩ cụ thể. Một kĩ năng quan trọng mà tôi luyện tập và luôn mong muốn có thể nâng cao level, cũng là phương pháp tôi grow hack trong quá trình học tập của bản thân. Bài blog hôm nay tôi muốn chia sẻ cụ thể hơn hành trình luyện tập của mình; những lợi ích và thách thức trong việc luyện tập cũng như một framework mà tôi thường sử dụng.
Trước khi sấp mặt
Trước đó, tôi khá tự tin về khả năng này của bản thân, lúc đó tôi gọi nó với cái tên ám ảnh. Tôi dùng nó xuyên suốt từ thời đi học đến năm đầu tiên đi làm. Cụ thể, một khi đã bắt tay làm một việc gì, trong đầu tôi sẽ luôn nghĩ về việc đó đến khi tôi có thể hoàn thành. Trong năm đầu tiên đi làm quỹ, thời gian đầu, với những deal mà tôi ám ảnh, tôi có thể gặp nó trong giấc mơ của mình, và không ít lần tôi suýt gây tai nạn giao thông vì đi đường không tập trung vào lái xe mà cứ lo nghĩ. Mà vấn đề càng khó thì tôi càng được hứng thú. Đây cũng là cách giúp tôi có thể theo được nhịp của công việc trong năm đầu đi làm. Chắc tại cái tính phải làm cho bằng được đã hình thành thói quen này.
Sấp mặt
Rồi đến một hôm, tôi may mắn gặp được 1 người anh; đã chửi tôi vì nói mà không nghĩ. So với anh ấy, khoảng cách về khả năng nghĩ cụ thểs
của anh ấy và tôi như học sinh đội sổ với thủ khoa vậy… rất xa. Từ một kĩ năng mà mình tự tin, trở thành yếu điểm của mình. Và đây thực sự một trong những khoảng khắc rất “đẹp” trong thời gian làm quỹ cho đến nay.
Chính từ việc bị ăn chửi nhiều, đã khiến tôi nâng cao hơn tiêu chuẩn của bản thân trong việc khám phá được gốc rễ của vấn đề và kiềm chế sự thoả mãn với câu trả lời mà mình tìm được.
Giả sử, bạn có nghĩ Grab là startup thành công không?
Với tầng suất xe chạy đầy đường, rồi được nghe báo đài bảo Grab là công ty có nhiều thị phần nhất trong mảng gọi xe ở Việt Nam. Thậm chí, từ “gọi Grab” đã dần thay thế cho từ gọi xe, và nhiều người bạn của tôi bất kể đi Be hay GoJek, mọi người vẫn gọi là “gọi Grab”.
Với tôi, lúc này tôi sẽ có 2 câu hỏi lớn:
Bạn ấy định nghĩa về startup thành công là một startup như thế nào?
Bạn muốn đánh giá Grab thành công trong mảng nào?
Source: Tracxn, Google
Cùng đào sâu một tí nhé, chúng ta đều biết tài chính là một thước đo quan trọng, ở thời điểm hiện tại của bài viết, với tổng số tiền gọi là $10.4B và đang được định giá ở mức $14.2B, liệu Grab có phải là một startup thành công về mặt tài chính?
Anh chị hãy cùng nghĩ thêm nhé…
Chỉ từ một câu hỏi tưởng chừng đơn giản, nhưng để có thể tìm được một câu trả lời ở mức đủ ổn cũng là một thử thách không hề nhỏ. Việc liên tục đào sâu vào những đề tài như thế này có một tác động tích cực trong việc rèn luyện khả năng khả năng tư duy và đặt câu hỏi (và hiện tại tôi vẫn còn rất non). Từ đó, giúp tôi có thể tối ưu hoá được những cơ hội học tập của bản thân hơn (từ các cuộc họp, làm deal, hỗ trợ các công ty portfolio, etc.). Dù thế, đến giờ tôi vẫn mắc bệnh nói mà không suy nghĩ cụ thể khá thường xuyên.
Thách thức
Tại sao có nhiều lợi ích như vậy mà chưa có nhiều người làm được?
Trước hết, như đã chia sẻ trong bài blog #Chiêm Nghiệm: Cái bẫy của sự dễ dàng:
“Việc nào dễ thì làm” - Một câu nói không quá xa lạ với anh chị phải không ạ? Về bản chất con người, chúng ta thường có xu hướng “lười” suy nghĩ và chọn những giải pháp dễ dàng để giải quyết vấn đề.
Đặc biệt khi ngày nay nội dung ngắn được lên ngôi, khiến chúng ta có xu hướng muốn tập trung vào số lượng hơn là chất lượng. Như trường họp của tôi, tôi có 2 sự lựa chọn: xem 100 clip tiktok và 1 video 100 phút của giáo sư Harvard nói về trường thọ. Đến giờ, chắc tôi phải tiêu thụ hơn 100 clip ngắn mà vẫn chưa đụng vào video 100 phút kia, dù biết rằng giá trị về chiều sâu của video đó hơn chắc vài trăm cái clip ngắn tiktok.
Sau khi nghiệm lại, tôi thấy có 3 rào cản chính cho việc nghĩ cụ thể:
Mệt
Chán
Tốn nhiều thời gian
Nếu bạn tham gia một buổi họp cụ thể nào, nó sẽ tốn hàng giờ, rất chán nếu bạn không tập trung, mà nếu tập trung thì khi bước ra buổi họp, đầu bạn sẽ đau (một cơn đau không hề dễ chịu tí nào). Đến giờ mỗi lần khi nghĩ cụ thể, tôi vẫn thường xuyên cảm thấy đau đầu.
Thêm vào đó, tôi nhận được thêm 2 món quà bonus này:
Dễ quạo và nóng tính
Rất mau mất kiên nhẫn với những nội dung chung chung, thiếu sự thấu đáo
Nếu xét trên phương diện tổ chức đội ngũ, những phần quà bonus này không phải là những việc tốt gì cho cam, và tôi cũng đang chật vật để hoàn thiện phần này tốt hơn.
Lời kết
Qua bài blog này, mong rằng anh chị đã có một góc nhìn mới về những lợi ích và thách thức của việc suy nghĩ cụ thể. Trong quá trình rèn luyện của mình, tôi tìm được một framework khá tốt từ cụ Kiichiro Toyoda - Founder của hãng xe Toyota nổi tiếng giúp hệ thống hoá được suy nghĩ thay cho lời kết của bài blog hôm nay.
By ChatGPT: Kỹ thuật 5 Whys là một phương pháp giải quyết vấn đề được sáng tạo bởi nhà sáng lập Toyota Sakichi Toyoda vào những năm 1930. Đây là một phương pháp đơn giản để xác định nguyên nhân gốc của một vấn đề bằng cách hỏi liên tiếp "Tại sao" cho đến khi nhóm đồng ý rằng họ đã đạt đến nguyên nhân gốc hoặc họ đã đưa ra hành động cuối cùng thực tế. Kỹ thuật này hiệu quả nhất đối với các vấn đề đơn giản đến vừa phải, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến yếu tố con người.
Cụ Taiichi Ohno, cha để của Toyota Production System đã chia sẻ về hiệu quả của phương pháp này:
The basis of Toyota’s scientific approach is to ask why five times whenever we find a problem […] By repeating “why” five times, the nature of the problem as well as its solution becomes clear.
(tạm dịch)
Căn cứ của phương pháp khoa học của Toyota là hỏi tại sao năm lần mỗi khi chúng ta gặp phải một vấn đề [...] Bằng cách lặp lại câu hỏi "tại sao" năm lần, bản chất của vấn đề cũng như giải pháp của nó trở nên rõ ràng.
Cảm ơn anh chị đã đọc bài blog hôm nay và mong rằng nó sẽ mang lại giá trị nào đó cho anh chị.
Let’s stay focused and keep pushing 🔥
Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).