Suy Nghĩ: Cái bẫy của “Hào Quang Rực Rỡ”
Chào anh chị và các bạn, tôi là Tuấn - một venture capitalist tại quỹ Genesia. Đây là trang blog tôi chia sẻ những bài học mà bản thân may mắn học được cũng như những trải nghiệm của bản thân với mong muốn được học hỏi thêm góc nhìn từ anh chị cũng như đóng góp một phần nhỏ bé vào sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam.
Chào mọi người trở lại với bytuanhuynh. Gần đây cụm từ “Hào quang rực rỡ” đang trở thành xu hướng dù rằng chẳng mấy tích cực. Cụm từ này cũng gợi nhắc cho tôi về một bài học mà bản thân rất tâm đắc, nên tôi xin phép chia sẻ một góc nhìn khác về “hào quang”, chính là cái bẫy của truyền thông.
Nếu bạn là đọc giả của CharacterS (trang blog cũ của bytuanhuynh), tôi đã gợi ra chủ đề này trong bài viết: Bài học 2022: Keep humble and keep learning. Bài blog hôm nay sẽ đào sâu hơn câu hỏi: Truyền thông giết chết humble như thế nào?
Truyền thông - trợ thủ đắc lực
Với các anh chị founder, tôi tin rằng xây dựng thương hiệu cho cá nhân là một khía cạnh quan trọng trong kinh doanh, và có thể dùng làm đòn bẩy để hỗ trợ cho hoạt động của công ty. ChatGPT đã đưa ra những lợi ích như sau:
Tạo niềm tin và sự tín nhiệm: Xây dựng thương hiệu cá nhân giúp tạo niềm tin và sự tín nhiệm từ khách hàng, đối tác, nhà đầu tư và cộng đồng. Khi founder có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, họ sẽ được coi là một chuyên gia trong lĩnh vực của mình và thu hút sự quan tâm của những người xung quanh.
Tạo động lực và sự tự tin: Khi xây dựng thương hiệu cá nhân, các founder sẽ phải đưa ra các thông điệp và giá trị cốt lõi của mình. Quá trình này giúp các founder hiểu rõ hơn về bản thân và tạo sự tự tin, động lực để phát triển sự nghiệp của mình.
Tạo sự khác biệt: Thương hiệu cá nhân giúp các founder tạo sự khác biệt và nổi bật giữa đám đông. Khi các founder có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, họ sẽ được coi là độc nhất và thu hút được sự quan tâm của những người xung quanh.
Tăng giá trị thương hiệu: Thương hiệu cá nhân mạnh mẽ sẽ giúp tăng giá trị cho các founder. Khi founder có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, họ sẽ được coi là chuyên gia trong lĩnh vực của mình, giúp tăng khả năng tiếp cận với các đối tác, nhà đầu tư và cộng đồng.
Tạo mối quan hệ và kết nối: Xây dựng thương hiệu cá nhân giúp các founder tạo mối quan hệ và kết nối với những người có cùng sở thích và quan tâm. Điều này giúp các founder tạo ra cộng đồng và nhận được sự hỗ trợ từ những người có chung mục tiêu và giá trị.
Theo góc nhìn của tôi, ở startup giai đoạn sớm, 2 giá trị quan trọng nhất là xây dựng uy tín và tuyển dụng.
Mặt khác, truyền thông là con dao 2 lưỡi, nếu không tận dụng tốt sẽ đem lại hậu quả đáng quan ngại.
Mặt trái của truyền thông
Khi được lên báo, tham dự sự kiện với vai trò quan trọng, vv. thông thường bạn sẽ mang niềm tự hào về với gia đình, được đánh giá cao và chú ý hơn bởi người thân và bạn bè, mang lại một cảm giác khá dễ chịu và thỏa mãn. Nếu được truyền thông tung hô bạn hơn bằng những danh xưng mỹ miều chẳng hạn, khả năng cao bạn sẽ cảm thấy sung sướng hơn vì suy cho cùng; TIỀN, TÀI, SẮC, DANH là những thứ mà đa phần xã hội ngày nay nhìn vào để đánh giá.
Bạn cũng có thể nhìn nó như một chất gây nghiện, và như mọi chất gây nghiện khác, để tiếp tục đạt “đỉnh”, bạn cần tăng liều. Vì cơ bản nó nằm trong tâm trí của mỗi người, và để họ tiếp tục nhớ đến bạn nhiều hơn, bạn sẽ có động lực tham gia nhiều cuộc phỏng vấn với báo chí, tham dự nhiều sự kiện hơn, etc. Khi tiếng nói bạn có sức nặng hơn, nhiều người nghe theo và tin nó là đúng, và hệ quả của việc này là bạn cảm thấy mình đang làm đúng và không có gì cần phải cải thiện cả.
Chính cảm giác thỏa mãn và thấy đủ này sẽ giết chết đi tinh thần Keep humble, keep learning (tạm dịch: giữ khiêm tốn và tiếp tục học hỏi). Theo tôi, humble là mindset: tôi không nghĩ rằng mình biết tất cả mọi thứ. Nhờ đó, bạn sẽ luôn cố gắng phát triển bản thân tốt vì sự không thỏa mãn với bản thân. Ngược lại, một người thấy đủ lại rất nguy hiểm, vì họ có thể không còn sẵn sàn lắng nghe và tiếp tục học hỏi nữa - dặm chân tại chỗ. Nói cách khác, họ tự tạo ra 1 cái trần cho sự phát triển của bản thân. Ở trong thế giới startup, nơi thay đổi và phát triển “chóng mặt”, dậm chân tại chỗ chính là bước lùi lớn, ảnh hưởng tiêu cực và toàn diện đến startup.
Lý thuyết gặp Trải nghiệm
Những chia sẻ trên của tôi được đúc kết từ những chia sẻ về trải nghiệm của anh, chị founder và các thành viên trong quỹ. Tuy nhiên, có những bài học, phải hành rồi mới học; chứ học lý thuyết trước không thấm được. Và tôi nghĩ chủ đề này cũng vậy. Tôi cũng chưa được nếm thử “Hào quang rực rỡ” như thế nào nên những chia sẻ còn khá lý thuyết và chưa từng trải. Vì thế, nếu anh chị cảm thấy những chia sẻ của tôi chưa phù hợp, hãy đi nếm thử vị của “hào quang”. Cơ mà một điều tôi tin rằng, nếu anh, chị đã biết trước; khi đi vào bẫy sẽ dễ kiếm đường ra hơn, hoặc chí ít cũng sẽ có những phương án đối phó nhất định.
Tôi là một người ủng hộ việc thử, chấp nhận sai, và cố gắng hoàn thiện - miễn là nó phải được làm hiệu quả, thử nghiệm được những giả thuyết đề ra và cái giá của nó “phải chăng”. “Phải chăng” ở đây với hàm ý hậu quả sẽ không kick you out of the game (tạm dịch: khiến bạn thân bại danh liệt và không thể tiếp tục làm nghề nữa). Vì thế anh chị có thể cân nhắc trước cái giá phải bỏ ra cho trải nghiệm, nếu anh chị nghĩ nó “phải chăng”, tại sao lại không thử trải nghiệm?
Lời kết
Truyền thông là một công cụ đắc lực, như một khẩu súng hạng nặng. Nếu biết sử dụng tốt, những lợi ích của nó sẽ là không bàn cãi, nhưng bạn có thể bị thương nếu không dùng đúng cách. Mong là bài blog đã chia sẻ được thỏa đáng câu hỏi đặt ra ở phần đầu: Truyền thông giết chết humble như thế nào? Mong rằng những chia sẻ của tôi mang lại giá trị cho anh chị.
Cảm ơn các anh chị đã đọc bài blog và mong rằng bài viết này có thể mang lại được giá trị cho anh chị. Để giảm sự phụ thuộc vào Facebook cũng như nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của mình nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).