Series #Tối Ưu Hóa: FAQ trong gọi vốn startup giai đoạn sớm - cảm hứng từ Rootopia

Chào anh chị và các bạn, em là Tuấn - một venture capitalist tại quỹ Genesia. Đây là trang blog em chia sẻ những bài học mà bản thân may mắn học được cũng như những trải nghiệm của bản thân với mong muốn được học hỏi thêm góc nhìn từ anh chị cũng như đóng góp một phần nhỏ bé vào sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam.

---

Chào anh chị và các bạn. Gần đây em may mắn được đồng hành cùng Rootopia - một startup được quỹ Genesia đã đầu tư, giúp em cảm nhận được nhiều hơn những vất vả của founder trong việc gọi vốn. Mặc dù startup đang có những dấu hiệu tốt trong việc tìm được Product Market Fit (sản phẩm phù hợp với thị trường), tăng trưởng khả quan trong thị trường đang xấu hiện nay, cũng như đang đi sâu vào phần thẩm định đầu tư với nhiều quỹ; tuy nhiên gọi vốn vẫn vất vả. May mắn, đội ngũ đã xây dựng một bộ câu hỏi thường gặp (gọi tắt là FAQ) một cách chuẩn chỉnh, góp phần không nhỏ giúp quá trình gọi vốn đỡ vất vả hơn. Bài blog hôm nay em muốn chia sẽ nhiều hơn về công cụ đắc lực này.

Picture from Oragui

Founder không thích gọi vốn

Hầu hết các founder thích làm vận hành mà em đã từng gặp không thích đi gọi vốn, và anh Trường (Co-founder & CEO của Rootopia) cũng không phải là một ngoại lệ.

Tại sao? Thay vì dành thời gian và tâm trí của mình vào để tạo ra các giá trị mới cho startup, các founder lại phải đi gặp vài chục nhà đầu tư, phải giải thích về thị trường, mô hình kinh doanh của startup mình hàng chục lần với những câu hỏi gần như giống nhau của các nhà đầu tư.

May mắn gần đây em vừa được đứng 2 phía - phía quỹ và phía startup đồng cảm được nhiều hơn cái khó của nhau. Từ phía quỹ, đặc biệt là quỹ ngoại không có người sát sao ở thị trường Việt Nam, nên đôi khi những câu hỏi về thị trường mà các founders phải giải thích lại từ những khía cạnh căn bản nhất (vì mỗi thị trường hoạt động rất khác nhau). Trong khi đó, ở những vòng hạt giống, thường founder phải kiêm luôn phần gọi vốn và không có các bộ phận như là quan hệ đầu tư để giúp đỡ, nên phải cùng lúc làm nhiều việc.

Thậm chí Rootopia may mắn nhận được nhiều sự quan tâm từ các quỹ đầu tư, nên sau buổi họp đầu tiên họ cũng sát sao, gửi một bộ câu hỏi có thể lên đến vài chục câu. Nếu ba hay năm quỹ thì không vấn đề gì, nhưng nếu lớn hơn con số này thì số lượng câu hỏi mà founder phải trả lời thực sự rất nhiều, thành ra chiếm hết quỹ thời gian trong ngày của founder dành cho các đầu việc khác trong công ty.

Mặt khác, nếu xác định việc thực hiện hóa được tầm nhìn của founder một cách ý nghĩa cần phải có những nguồn lực từ bên ngoài, gọi vốn là một quá trình thiết yếu. Nên câu hỏi là làm sao để gọi vốn một cách hiệu quả?

FAQ - công cụ đắc lực trong gọi vốn

FAQ được viết tắt từ Frequently Asked Questions, có thể hiểu là những câu hỏi được hỏi được lặp đi lặp lại nhiều lần. Áp dụng vào việc gọi vốn, như tôi đã chia sẻ, thường thi 80% câu hỏi của nhà đầu tư sẽ trùng lặp với nhau. Vì vậy, anh Trường đã chọn cách trả lời câu hỏi bằng cách viết, thay vì trả lời trực tiếp.

May mắn, FAQ của Root thường sẽ bao gồm được khoảng 80-90% các câu hỏi từ các quỹ đầu tư, giúp cho anh Trường có thể tiết kiệm được nhiều thời gian quý báu để trả lời. Thông thường, với một danh sách khoảng 20 câu hỏi, sẽ cần ít nhất cả buổi để có thể trả lời tất cả câu hỏi một cách sâu sắc và chi tiết. Với bộ tài liệu FAQ, khoảng thời gian có thể rút gọn được 80-90%. Không những thế, với tư duy tối ưu hóa, những câu hỏi mới mà Rootopia nhận được, sau khi trả lời câu hỏi, anh Trường cũng sẽ bổ sung vào FAQ, giúp nó ngày càng trở nên hoàn thiện hơn. Hơn nữa, FAQ này có thể được tiếp tục sử dụng ở những vòng gọi vốn sau, nên tốn công xây một lần nhưng xài được rất nhiều lần.

Không những FAQ được sử dụng để trả lời các câu hỏi từ nhà đầu tư sau khi gặp nhau, nó cũng là một công cụ giúp tối ưu hóa buổi họp đầu tiên. Bằng việc chắt lọc những thông tin cần thiết từ bản FAQ đầy đủ, Rootopia xây dựng thêm một phiên bản rút gọn mà anh chị có thể tham khảo dưới đây:

Phiên bản này sẽ gửi được gửi cho các quỹ đầu tư trước buổi gặp đầu tiên, giúp họ có thể hiểu hơn được thị trường mà Rootopia đang hoạt động cũng như mô hình kinh doanh và chiến lực thực thi. Mục đích là để những thứ cơ bản này mọi người trước khi vào buổi họp đều đã nắm, và trong buổi họp chỉ tập trung vào những luận điểm quan trọng đến quyết định đầu tư, giúp tối ưu hóa chất lượng của buổi họp, và hai bên có thể đẩy nhanh quá trình một cách hiệu quả.

Lời kết

Gọi vốn là một quá trình không hề dễ nhẹ nhàng, đặc biệt là những vòng gọi vốn sớm hầu như các founder phải làm từ a đến z. Đây cũng là lần đầu tiên tôi có cơ hội được hỗ trợ một startup mà quỹ đầu tư một cách sâu sắc, nên được thấm thía nhiều hơn những vất vả của founder.

Với tư duy tối ưu hóa của Rootopia từ trong vận hành, xây dựng sản phẩm, vv. không có lý do gì mà quá trình gọi vốn không được tốt ưu hóa tốt hơn nữa. FAQ mà bài blog chia sẻ chỉ là một phần trong nỗ lực của đội ngũ.

Em rất mong rằng từ nguồn cảm hứng của Rootopia, các anh chị founder có thể tối ưu quá trình gọi vốn của mình tốt hơn, đặc biệt là trong lúc thị trường đang còn nhiều khó khăn. Em mong rằng anh bài blog này có thể mang lại giá trị cho anh chị. Cảm ơn anh chị đã đọc bài blog và hẹn gặp lại anh chị vào số sau

---

Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).