#Recap: Xây dựng thói quen tốt by Benjamin Franklin (Phần 1)
Đã bao nhiêu lần bạn muốn đạt được một đức tính quan trọng (dựa trên việc tạo lập và duy trì những thói quen tốt) nhưng lại thất bại?
Riêng tôi, tôi không thể đếm xuể những lần thất bại của mình. Làm thế nào để có thể xây dựng, duy trì, và có thể tiếp tục xây dựng những đức tính (từ thói quen) mới trong khi không bỏ quên hay mất đi những đức tính (từ thói quen) cũ là một câu hỏi mà tôi trăn trở khá nhiều. Một khoảng cách lớn giữa mong muốn và thực hiện.
Gần đây, tôi may mắn được vợ của một founder giới thiệu cuốn sách: Tự truyện Benjamin Franklin (từ 1706 - 1757) khi đang chật vật trong việc xây dựng một đức tính mà tôi tin là quan trọng. Tôi đã không ít lần “sởn da gà” trước những góc nhìn và cách đặt vấn đề của ông. Cho những anh chị chưa biết về ông, [by ChatGPT] Benjamin Franklin là một trong những người sáng tạo và ảnh hưởng lớn trong lịch sử của Hoa Kỳ. Ông là một nhà nghiên cứu, nhà báo, nhà phê bình xã hội, nhà phê bình văn học và nhà chính trị, cũng như một trong những người sáng lập Quốc hội Hoa Kỳ và một trong những người ký kết Bản Tuyên Ngôn Độc Lập. Ông cũng xuất hiện trên tờ $100 đô mà chúng ta vẫn thường biết đến.
Qua bài blog này, tôi xin phép chia sẻ một lát cắt nhỏ trong góc nhìn của ông về câu hỏi trên (Phần 1) cũng như phương pháp ông đã rèn luyện (Phần 2), mong rằng đây có thể là một góc nhìn mới để mọi người có thể rèn luyện được những thói quen tốt.
Thử thách mới: Hoàn thiện phẩm hạnh
Vào năm 1728 (tức lúc ông 22 tuổi), ông mong muốn có thể sống mà không mắc phải bất kì lỗi lầm nào về đạo đức, cũng như như chế ngự được những lỗi lầm theo xu hướng tự nhiên nhiên hoặc những hành vi của cộng đồng khiến ông có thể mắc phải. Chính ông ngay từ lúc đầu cũng không lường được những thử thách phải vượt qua để đạt được mong muốn của mình.
“Khi tập trung để tránh mắc một sai lầm, ta lại vô tình mắc phải những lỗi khác do thói quen. Những lỗi mắc phải do thói quen thường quá dai dẳng để có thể suy nghĩ. Ta kết luận rằng, cuối cùng, sự tự nhận thức tội lỗi chỉ là mối quan tâm của chúng ta để có đạo đức tốt một cách trọn vẹn nhưng vẫn không đủ để ngăn chúng ta không phạm sai làm nữa. Những thói quen ngang ngược phải bị loại bỏ, và những thói quen tốt phải được luyện tập và hình thành trước khi chúng ta có thể phụ thuộc vào một tư cách đạo đức vững vàng, kiên định và đúng đắn”
Ông đã từng bước đi sâu hơn về những rào cản đằng sau, khiến chúng ta gặp phải những khó khăn trong hành trình từ mong muốn đến thực hiện. Để giải quyết bài toán khó này, ông đã đi thu thập nhiều góc nhìn từ những tác giả khác nhau, để hiểu hơn cách họ chọn và định nghĩa những đức tính tốt. Từ đó, ông đã liệt kê một bảng gồm 13 đức tính mà ông cảm thấy cần thiết và mong muốn đạt được; kèm với một lời huấn thị để có thể diễn đạt được ý nghĩa của mỗi đức tính.
CHỪNG MỰC: Không ăn đến chán, không uống quá nhiều
YÊN LẶNG: Chỉ nói những gì có lợi cho người khác hoặc bản thân, tránh những chuyện vặt vãnh không đâu
TRẬT TỰ : Sắp xếp mọi thứ theo trật tự, và phân chia công việc theo thời gian dành riêng
KIÊN ĐỊNH: Quyết tâm làm điều phải làm , và đã làm thì làm cho bằng được
TIẾT KIỆM: Không tiêu pha gì khác ngoài nhũng thứ tốt cho bản thân hoặc kẻ khác, không hoang phí bất kì thứ gì
SIÊNG NĂNG: Không phí hoài thời gian vô ích, luôn sử dụng thời gian vào những việc hữu ích và loại bỏ những việc làm không cần thiết
THÀNH THẬT: Không sử dụng mánh khoé để hại người, suy nghĩ ngay thẳng, công bằng, và nói đúng những gì ta nghĩ trong đầu
CÔNG BẰNG: Không làm điều xấu với bất cứ ai, hay gạt bỏ bổn phận của bản thân phải mang lại lợi ích cho kẻ khác
ĐIỀU ĐỘ: Tránh sự thái quá, hãy chịu đựng những tổn hại chừng nào vẫn còn cho đó là đủ
SẠCH SẼ: Giữ gìn bản thân sạch sẽ, phục trang và nơi ở
THANH TỊNH: Không bị phân tâm hay lo âu bởi những điều vặt vãnh, hay những rủi ro thông thường hoặc bất khả kháng
THUỶ CHUNG: Điều tiết sinh dục, chỉ để duy trì sức khoẻ và nói giống, không vì chán nản, yếu đuối, hoặc làm tổn hại đến sự yên bình và thanh danh của bản thân cùng kẻ khác
KHIÊM NHƯỜNG: Noi gương chúa Chúa trời và Socrates
Lời kết
Tuỳ vào quan điểm và thế giới quan của mỗi người mà chúng ta có thể tuỳ chỉnh danh sách trên cho phù hợp. Trong đó, tôi nghĩ rằng cách bạn định nghĩa đức tính ấy có thể ảnh hưởng lớn đến quá trình rèn luyện; với ông Benjamin Franklin, ông có phương châm “phân biệt rạch ròi, thu hẹp các khái niệm và nên thêm số lượng các đức tính”.
Hãy cùng làm một bài tập nhỏ bằng cách liệt kê ra những đức tính mà bạn tin rằng quan trọng và bạn muốn có được. Trước khi chúng ta bước qua phần tiếp theo về cách thức rèn luyện cũng như cách ông Benjamin Franklin vượt qua những khó khăn trong hành trình đạt được những đức tính mong muốn.
Let’s stay focused and Keep pushing🔥