Nghệ Thuật Pivot
Trong hành trình xây dựng startup, câu hỏi: Liệu có nên pivot không? có thể đã không ít lần hiện lên, đặc biết trong bối cảnh hiện nay. Tôi xin phép được lược dịch chia sẻ bài viết The Art of the pivot (Part 1 & Part 2) được chia sẻ bởi anh Lenny Rachitsky trên Lenny’s Newsletter.
Anh ấy đã tổng hợp lại các bài podcast, interview, etc. mà anh đã thực hiện với hơn 30+ startups đã pivot thành công.
Dựa trên data trên, anh ấy chia thành 2 dạng pivot phổ biến:
Ideation pivots: Xảy ra ở giai đoạn đầu khi startup thay đổi ý tưởng trước khi có sản phẩm hoàn chỉnh hoặc đạt được traction đáng kể. Những pivot này thường diễn ra nhanh chóng sau khi ra mắt và ý tưởng mới thường không liên quan đến ý tưởng ban đầu. Ví dụ:
Brex chuyển từ VR headsets sang ngân hàng doanh nghiệp.
Retool chuyển từ Venmo cho Vương quốc Anh sang ứng dụng no-code cho công cụ nội bộ.
Okta chuyển từ giám sát độ tin cậy sang quản lý danh tính.
YouTube chuyển từ trang web hẹn hò sang nền tảng chia sẻ video trong chưa đầy một tuần.
Thời điểm diễn ra: Thường diễn ra trong vòng ba tháng sau khi ra mắt ý tưởng ban đầu.
Hard pivots: Xảy ra khi công ty đã có sản phẩm hoạt động và người dùng thực sự, nhưng quyết định thay đổi hướng đi. Trong trường hợp này, công ty giữ lại một yếu tố của ý tưởng ban đầu và tập trung vào đó. Ví dụ:
Instagram loại bỏ tính năng check-in và tập trung vào chia sẻ ảnh.
Slack tập trung vào công cụ chat nội bộ.
Loom tập trung vào tính năng ghi màn hình.
Thời điểm diễn ra: Thường diễn ra trong vòng hai năm sau khi ra mắt, phần lớn vào khoảng một năm.
Từ quan sát này, anh Lenny rút ra key takeaways:
Nên có một cuộc trao đổi thẳng thắn với người đồng sáng lập vào khoảng mốc ba tháng. Tùy theo tình hình của startup, anh gợi ý rằng hoặc nên tái cam kết với ý tưởng ban đầu, hoặc pivot
Thêm nữa, anh cũng khuyến nghị việc đặt lịch hẹn hàng năm với người đồng sáng lập. Nếu mọi thứ đang đi đúng hướng, hãy tiến lên với toàn lực; còn nếu tình hình có vẻ không mấy khả quan, ít nhất hãy dành vài ngày để thảo luận về các phương án thay thế khác.
Có hai dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn nên pivot.
Thứ nhất, sự quan tâm hời hợt từ thị trường. Nếu người dùng không gắn bó và sản phẩm không tăng trưởng, rất có thể bạn đang đi sai hướng. Kevin Systrom (CEO Instagram) đã nhận ra dấu hiệu này trước khi pivot: “Chúng tôi nhận ra sản phẩm không hiệu quả khi người dùng cài đặt nhưng không quay lại.”
Thứ hai, nhận ra thị trường không đủ lớn. Đôi khi, vấn đề không nằm ở sản phẩm mà ở thị trường. Nếu thị trường không đủ lớn để tạo ra một startup đột phá, bạn có thể cần phải tìm một hướng đi mới. Stewart Butterfield (co-founder Slack) kể lại: “Glitch (tên cũ của Slack) không thể trở thành một công ty xứng đáng với khoản đầu tư 17,2 triệu USD mà chúng tôi đã gọi vốn."
Đến đây, tôi có một câu hỏi: Tại sao trong tập sample pviotal startup thành công của anh ấy, không có startup nào đã có khách hàng, doanh thu, đã hoạt động được 1-2 năm pivot qua một business không có liên kết với business cũ?
Liệu là do sample chưa đủ lớn, hay thực sự có những yếu tố quan trọng đằng sau. Tôi chưa thể khẳng định. Với những quan sát của tôi, những startup đã làm 1-2 năm thường sẽ có feedback loop về insights của khách hàng hơn với các startup chỉ mới ra thị trường. Từ đó, giúp họ tăng khả năng đạt được PMF hơn chăng? Hay trong tình cảnh tình hình của startup đang quá rối ren, áp lực từ nhiều phía, khó để founder có thể đủ “tĩnh tâm” để đi tìm được thị trường đủ “ý nghĩa” cũng như những tài sản hiện tại (năng lực của đội ngũ, know-how, etc.) chưa thể giúp startup có thể gia nhập thị trường hiệu quả?
Việc chưa biết nên làm gì tiếp theo về mặt chiến lược thực sự là một điều rất frustrated & stressful, đặc biệt là khi startup đã thành hình, thành dạng và chi phí bỏ ra đã không còn ít. Vì vậy, việc thành thật và cởi mở với những buổi nói chuyện về định hướng với các nhà đồng sáng lập/ cố vấn/ nhà đầu tư có thể mang vai trò quan trọng giúp startup có thể chọn thời điểm “đạp thắng” phù hợp.
Cảm ơn anh chị đã dành thời gian đọc bài viết này, và hy vọng nó mang lại một góc nhìn thú vị cho anh chị.
Let’s stay focused and keep pushing 🔥
Nếu điều này khiến anh chị suy nghĩ, hãy kết nối và trao đổi — bấm vào đây!
Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).