#Góc nhìn: Trending model nhai không dễ - Case study: Cloud kitchen ở thị trường Indonesia (Phần 2)
Anh chị có thể đọc phần 1 của bài viết ở đây:
Thách thức của model trending
Từ những key successful factors trên, chúng ta có thể thấy được những thách thức không hề nhỏ của mô hình cloud kitchen. Vì đây là model trending, nên sẽ có rất nhiều founder và quỹ tham gia thị trường với mục tiêu trở thành market leader. Em vẫn còn nhớ những năm 2020-2021, nhiều startup cloud kitchen ở thị trường Indo gọi được vốn.
Để giải quyết được bài toán scale nhanh và hiệu quả, các startup cloud kitchen tập trung theo hướng hợp tác với các bếp ăn ngoài, cung cấp giải pháp công nghệ cũng như công thức của món ăn (như mô hình của Dishserve). Nhưng vì nhiều ông gọi được vốn, khiến cho cán cân giữa cung và cầu lệch đi, dẫn đến biên lợi nhuận khi hợp tác với các bếp ăn không thực sự quá hấp dẫn. Một founder đã chia sẻ trên Tech in Asia rẳng họ phải chia sẻ 30% doanh thu của mỗi order với bếp ăn.
Nguồn: Misa Cuk Cuk
Từ góc nhìn của khách hàng, nhiều đối thủ tham gia thị trường giúp educate hành vi của khách hàng, những cũng là trận chiến đẫm máu để thu hút khách hàng. Một lần nữa, cán cân giúp cung và cầu lệch đi, người tiêu dùng cuối có nhiều sự lựa chọn hơn dẫn đến startup phải liên tục quảng cáo, khuyến mãi, etc. để thu hút được khách hàng, làm lạm phát CAC (chi phí thu hút khách hàng).
Lúc này, startup có áp lực phải tăng trưởng rất mạnh, nếu không sẽ bị đối thủ bỏ lại, và khó gọi được vốn vòng tiếp theo. Một khi đã xác định chơi game high burning, thì gọi được vốn cũng là một lợi thế cạnh tranh không hề nhỏ. Tuy nhiên, khi quy trình chưa được chuẩn hoá (quy mô của bếp ăn, tiêu chuẩn của bếp ăn, quy trình) mà lại phải tăng trưởng bằng mọi giá, hệ luỵ là nhiều bếp ăn không đạt yêu cầu vệ sinh thực phẩm, thức ăn không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng đến cả một brand mà startup phải bỏ rất nhiều tiền để xây.
Cuối cùng, đang chơi vui thì tiệc tàn. Nền kinh tế lao dốc, những mô hình high burn không còn được đánh giá cao, nhà đầu tư không còn quan tâm nhiều về tăng trưởng, những online food platform phải làm mọi cách để break-even, bao gồm cả giảm khuyến mãi và tăng take rate với các bên bán. Bùm, số lượng người dùng có thể tiếp cận trên online food platform giảm, tự đi kiếm thì giá còn cao hơn rất nhiều, trong khi biên lợi nhuận bị ảnh hưởng nặng nề. Thêm vào đó là việc mở rộng bằng mọi giá, dẫn đến chi phí điều hành cao trong khi hiệu quả kinh doanh của mỗi điểm chưa hiệu quả.
Bonus: Từ ý kiến chủ quan của em, một phần không nhỏ VC khá FOMO. Khi họ thấy một mô hình thành công, họ sẽ dồn tiền để tìm kiếm công ty tiếp theo. Nhưng khi một ông gọi được nhiều vốn gặp khó khăn, VC cũng ngần ngại bỏ thêm tiền vào. Em xin phép được trích dẫn chiêm nghiệm của founder của Dishserve - anh Rishabh Singhi sau khi anh buộc phải đóng cửa startup do cạn vốn (Dishserve từng nổi lên như một market leader ở thời điểm 2020-2021):
”We had a boring F&B narrative which isn't so sexy for the VC world now. We weren't able to convince enough people that our business can scale to a $100M ARR business in the next 5-6 years.”
Tạm dịch:
”Chúng tôi đã có một câu chuyện F&B nhàm chán và không còn hấp dẫn nữa đối với thế giới VC hiện nay. Chúng tôi không thể thuyết phục đủ người rằng doanh nghiệp của chúng tôi có thể mở rộng quy mô thành doanh nghiệp ARR trị giá 100 triệu đô la trong 5-6 năm tới.”
Lời kết
Như bài viết trước đây của em, founder đi theo trend phải rất bản lĩnh để thành công vì rất dễ cuốn vào những cuộc chiến “đẫm máu” cũng như có nhiều yếu tố không control có thể khiến startup từ được nhiều VC quan tâm đến không một ai ngó ngàng, có thể chỉ qua một đêm.
Vì vậy, em thường nhìn những mô hình trending là bàn đạp, giúp startup có nhiều nguồn lực hơn để phát triển được giá trị cốt lõi cũng như mở rộng qua những mô hình bền vững hơn. Nói đơn giản, lúc nước rút, founder “kịp kéo quần lên” là được. Thực chất, có nhiều startup tận dụng trend khá tốt, giúp họ xây được một vị thế vững chắc mà một startup không theo trend rất khó làm được.
Đu trend không xấu, đu trend cũng không sai, chỉ là rủi ro việc theo trend là rất lớn. Massive risk - Massive return.
Làm business vẫn là giải quyết nỗi đau của tập khách hàng mục tiêu, vẫn là tạo ra được mô hình kinh doanh bền vững - tối đa hoá lợi nhuận và tối ưu hoá chi phí.
Cảm ơn anh chị đã đọc bài blog hôm nay và mong rằng nó sẽ mang lại giá trị nào đó cho anh chị.
Let’s stay focused and keep pushing 🔥
Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).