#Góc nhìn: Quyết Định Rủi Ro Trong Đầu Tư Mạo Hiểm - Bài học từ Bác Cem Sertoglu - Managing Partner Bek Ventures
Việc đưa ra quyết định với rủi ro lớn là một việc không dễ dàng chút nào. Với nghề làm đầu tư mạo hiểm, đó là một trong những năng lực lõi với bất kì người nào theo đuổi con đường làm đầu tư mạo hiểm. Khi đặt trong hoàn cảnh những lần đặt cược trước vẫn chưa cho thấy được kết quả rõ ràng, bạn vẫn ở trong trạng thái tiếp tục phải đặt cược với những cơ hội mới. Vậy, làm thế nào để chúng ta cân bằng giữa cơ hội và nỗi sợ thất bại?
Photo from 20VC
Gần đây, tôi có cơ hội xem một cuộc phỏng vấn của bác Cem Sertoglu, Managing Director của Bek Ventures, quỹ VC được xếp hạng #1 performance bởi HEC. Cụ thể, trong Fund I của Bek Ventures, 15 startup được đầu tư:
3 công ty thất bại trong việc hoàn trả vốn đầu tư.
6 trong số đó vẫn đang hoạt động tốt, với triển vọng lợi nhuận.
Như vậy, Bek Ventures đã lãi 12/15 khoản đầu tư - một tỷ lệ thật sự điên rồ. Điều đáng chú ý hơn, khi chiêm nghiệm lại, bác Cem nhận ra rằng một số khoản đầu tư bị giới hạn lợi nhuận, vì đã tập trung vào những khoảng lower-risk investment so với khẩu vị rủi ro mà quỹ hướng đến. Đồng nghĩa, bác ấy đã mất chi phí cơ hội để đầu tư vào những khoảng higher-risk higher-return.
Con người, ngay cả những nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm, luôn tìm kiếm sự an toàn, và điều này ảnh hưởng sâu sắc đến cách họ đưa ra quyết định. Xu hướng này giải thích lý do tại sao các nhà đầu tư thường ưu tiên những khoản đầu tư ít rủi ro hoặc cơ chế bảo vệ vốn. Cem, một nhà đầu tư kỳ cựu, từng thừa nhận rằng chính ông cũng bị chi phối bởi yếu tố này, bởi ông cũng là “con người”.
Điều này càng trở nên phức tạp khi nhìn từ góc độ của General Partner (GP). Các GP thường cam kết một khoản vốn cá nhân vào quỹ (GP commitment). Với quỹ thứ 3 của Bek Ventures, con số này lên đến 10% (235 triệu euro), một mức cao đáng kể so với mức 1-2% phổ biến ở nhiều quỹ khác. Một mặt, việc này thể hiện cam kết rất mạnh mẽ của đội ngũ trong việc vận hành quỹ. Mặt khác, một nhà đầu tư Limited Partner (LP) của Bek Ventures có góc nhìn khác rằng tỷ lệ cam kết GP quá cao có thể khiến đội ngũ GP trở nên dè dặt, bởi họ sợ mất vốn cá nhân. Trong khi đó, LP mong muốn các GP dám chấp nhận rủi ro táo bạo hơn, bởi họ coi đầu tư mạo hiểm là phần danh mục rủi ro cao nhưng cũng kỳ vọng lợi nhuận cao nhất.
Lời kết
Khi đọc tôi cũng có một số câu hỏi muốn được hiểu thêm về những yếu tố ảnh hưởng đến việc lợi nhuận bị giới hạn - là thị trường hay là founder?
Trên lý thuyết, founder là người quyết định thị trường, sẽ tuỳ thuộc vào tham vọng của họ để mở rộng business theo hướng vertical hay/ và horizontal. Nhưng trên thực tế, có rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan khiến business đó chưa thể scale được lớn hơn ở từng thời điểm khác nhau. Đôi khi đơn giản chỉ là chọn too localized problem hay xây dựng too localized solution, đồng nghĩa với một thị trường ít cạnh tranh và “nhỏ” hơn.
Trong bối cảnh Việt Nam, việc đầu tư vào các startup rủi ro cao là bài toán khó. Thiếu hụt thanh khoản ở giai đoạn later-stage; trong khi các startup super high-risk thường có xu hướng cần nhiều nguồn lực để xây dựng được một bộ giá trị outstanding với khách hàng và có khả năng scale nhanh.
Đây là một góc nhìn sâu sắc với nhiều suy ngẫm - làm thế nào để có thể đủ tỉnh táo và gut để liên tục ở trong trạng thái mông lung, đôi khi là nỗi sợ thất bại để đưa ra những quyết định đầu tư higher risk. Có lẽ đây không chỉ là bài toán của VC, mà còn là của các founders ấm ủ tham vọng lớn. Let’s take more risk!
Để nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của em nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).