Chiêm nghiệm: Sức mạnh của khó khăn qua case study Airbnb
Chào anh chị và các bạn, tôi là Tuấn - một venture capitalist tại quỹ Genesia. Đây là trang blog tôi chia sẻ những bài học mà bản thân may mắn học được cũng như những trải nghiệm của bản thân với mong muốn được học hỏi thêm góc nhìn từ anh chị cũng như đóng góp một phần nhỏ bé vào sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam.
Chào anh chị và các bạn quay lại với bytuanhuynh. Mùa đông này nhìn đâu hay làm gì cũng thấy khó khăn, đi họp với nhiều founder giúp tôi hiểu nhiều hơn những thách thức của họ đang phải đối mặt. Thú vị thay, trong tuần làm việc này, tôi may mắn học được những bài học đang quý về những lợi ích của khó khăn trong startup, mà nổi bật nhất là bài phỏng vấn của anh Brian Chesky - Co-founder và CEO Airbnb với Standford GSB. Bài viết hôm nay sẽ đúc kết những sức mạnh của khó khăn qua case study của Airbnb trong mùa covid 2020 qua đó chia sẻ thêm một góc nhìn tích cực hơn khi đối diện với khó khăn cũng như gợi ý nhỏ cho các founder tận dụng sức mạnh của nó.
Nguồn: mikenudelman.com
Case study của Airbnb 2020 và những đúc kết
Khi đang ở vị thế một trong những công ty công nghệ dẫn đầu thế giới, là một trong những thương vụ IPO hot nhất năm 2020 được mọi người mong đợi. Bất chợt Covid 19 đến, chỉ trong 8 tuần của tháng 3 và tháng 4, doanh thu của công ty giảm 80%. Anh Chesky mô tả cú shock khủng khiếp này giống như “being an 18-wheeler going 80 miles per hour and then you slam on the brakes, nothing good happens” (tạm dịch: “như một chiếc xe tải lớn chạy với tốc độ 80 dặm một giờ và sau đó bạn đạp phanh, chẳng có gì tốt đẹp xảy ra cả”).
Để vượt qua cơn bão này, đội ngũ Airbnb đã quyết đinh “đập đi xây lại” công ty, với một số điểm chính:
Từ cơ cấu division (phòng ban) với 10 divisions hoạt động độc lập, họ chuyển qua functional company (tổ chức theo chức năng) chỉ giữ lại những bộ phận quan trọng như sales, finance, etc. Họ đã cắt giảm 25% nhân sự (gần 2000 người), và chỉ giữ lại những manager có khả năng execute (thực hành) thực tế.
Trước đại dịch, Airbnb chi khoảng $1B cho marketing, họ đã đưa con số này về $0 và CEO phụ trách công tác marketing bằng việc nhận interview với báo đài. Trong năm ấy, anh ấy đã thực hiện khoảng 100 cuộc phỏng vấn.
Tất cả mọi người đều nhìn về một hướng, các executive “không còn những đường riêng của mình nữa”, mọi project được thực hiện và review liên tục để đảm bảo rằng nó hướng đến những mục tiêu cấp thiết mà công ty đề ra.
Khi công ty cần kề với cửa tử, anh chị nhận thấy rằng họ sử dụng nguồn lực rất focus (tập trung) và hiệu quả, tối ưu hóa tối đa mọi nguồn lực hữu hạn bằng cách sáng tạo ra những hướng tiếp cận mới để đạt được mục tiêu. Đây chính là sức mạnh của khó khăn. Trong chia sẻ của mình, Airbnb nhận thấy rằng “Not everything matters” (tạm dịch “Không phải mọi thứ đều quan trọng”). Nhà bạn đang cháy, nếu bạn chỉ được lấy đi một nửa, bạn sẽ lấy những món gì?
Thậm chí, đỉnh cao của khó khăn chính là sự tuyệt vọng. Bị dồn vào thế chân tường mặc dù rất đau đớn, nhưng lại một trong những thứ trải nghiệm quý giá nhất của startup. Bác Ravi Gupta - Partner at Sequoia và Ex-CFO & COO ở Instacart - decacorn B2C grocery startup đã chia sẻ trong bài blog của mình:
"In my experience, desperation is the single greatest advantage you have as a startup. It takes you down to the lowest level of detail. Desperation inspires creativity and intense focus. It is an essential ingredient to building great products and services.”
Tạm dịch:
"Theo kinh nghiệm của tôi, sự tuyệt vọng là lợi thế lớn nhất mà bạn có khi khởi nghiệp. Nó đưa bạn đến mức độ chi tiết thấp nhất. Sự tuyệt vọng truyền cảm hứng cho sự sáng tạo và sự tập trung cao độ. Đó là một thành phần thiết yếu để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tuyệt vời.”
Ngoài ra, khó khăn cũng chính là cơ hội để đổi mới và thích nghi với hoàn cảnh, đặc biệt là sau mùa tiền rẻ và nguồn lực chưa được phân bổ tối ưu. Và phần thưởng của sự thích nghi, vượt qua thử thách thường khá hấp dẫn với startup. Với Airbnb, trước covid, việc có EBITDA dương đã được xem như điểm sáng so với các decacorn khác ở cùng thời điểm. Và việc trở thành công ty có lãi vẫn là câu chuyện khá xa vời. Nhưng rồi, 3 năm sau với tiền đề là bước ngoặt mang tên Covid-19; không những doanh thu 2022 tăng hơn 40% đặt mốc $8.4B, Airbnb công bố năm đầu tiên có lãi ròng đạt $1.8B, giảm lỗ hơn 600% so với cùng kì năm ngoái. Đây là thành quả của việc tái cấu trúc công ty và quản lí chi tiêu tối ưu và kỷ luật, so với 2019 (thời điểm trước khi tối ưu), doanh thu của Airbnb tăng 70% trong khi nhân sự ít hơn 5% và chi phí hoạt động chỉ tăng 24.5%.
Một điều nữa khá thú vị trong bài phỏng vấn của mình, anh Chesky chia sẻ, trước khi Covid ập đến, anh ấy đã nhìn thấy công ty đang tồn đọng nhiều vấn đề khiến hoạt động chưa được tối ưu hóa. Dường như việc tiền rẻ cũng như việc sắp sửa IPO khiến anh ấy chần chừ, không hành động kiên quyết, dứt khoát. Và những khó khăn, thử thách như một chất xúc tác cần thiết để tạo nên câu chuyện đáng ngưỡng mộ của Airbnb ngày hôm nay.
Ở một góc nhìn khác, tôi nghĩ nỗi sợ thất bại sẽ luôn hiện diện đâu đó trong tâm trí của các founder, nhưng việc từ chối bỏ cuộc trước khó khăn, tôi tin rằng sẽ tạo nên những founder kiên cường với khả năng thành công cao trong tương lai; vì công sức của họ bỏ ra đã vượt xa tiền, mà chính là khao khát được thực hiện hóa vision (tầm nhìn) của công ty và bản thân. Là một trong những điểm chung quan trọng của các founder thành công mà tôi để ý thấy.
Tip nhỏ để tập trung nguồn lực
“May mắn” thay, hầu hết startup hiện này đều đang nắm giữ sức mạnh của khó khăn - mặc dù một số founder không thực sự thích nó. Và với nguồn lực hữu hạn, phân bổ hợp lí đóng vai trò sống còn cho startup. Founder có thể tự hỏi bản thân: Nếu trong năm nay bạn chỉ có thể hoàn thành được 1 điều duy nhất, đó là điều gì? Đây là câu hỏi tôi mà tôi học được bác Gupta; và nó thực sự giúp tôi khá nhiều trong tối ưu hóa nguồn lưc. Một khi xác định được mục tiêu, hãy tìm những con người giỏi và phù hợp nhất, ưu tiên nguồn lực để biết nó thành hiện thực.
Lời kết
Thời kì tiền rẻ tạo cho founder sự thoải mái, nuông chiều những thứ chưa được tối ưu hóa bằng tiền hoặc rất nhiều tiền có lẽ sẽ tốn 1 khoảng thời gian nữa để quay lại. Thay vào đó, đây là giai đoạn đòi hỏi startup phải tập trung, kỷ luật, và tối ưu hóa nguồn lực hiện hữu để tạo ra tăng trưởng bền vững. Mong rằng bài blog này đã chia sẻ một góc nhìn khác về những khó khăn mà các founder phải đang đối mặt, sức mạng tiềm ẩn mà các founder có thể khai thác cũng như phần thưởng hấp dẫn của sự kiên cường, tập trung, kỉ luật, và sáng tạo. Cảm ơn các anh chị đã đọc bài blog.
Cảm ơn các anh chị đã đọc bài blog và mong rằng bài viết này có thể mang lại được giá trị cho anh chị. Để giảm sự phụ thuộc vào Facebook cũng như nhận được bài viết sớm nhất, anh chị hãy subscribe trang blog bằng email của mình nhé (trong trường hợp email của trang blog nằm trong hộp thư “Spam”, hãy chuyển qua hộp thư “Inbox”).